นิเวศวิทยา ECOLOGY

นิเวศวิทยา

                 การศึกษาที่เกี่ยวกับนิเวศวิทยา(Ecology) และระบบนิเวศ (Ecosystem) มีขึ้นนับพันปีมาแล้ว

ตั้งแต่ในสมัยกรีก โดย อริสโตเติล(Aristotle) ได้ศึกษาเกี่ยวกับพฤติกรรมของสัตว์ตามลักษณะที่อยู่อาศัย

 และต่อมาก็ได้มีผู้ศึกษาการเจริญเติบโตของพืชที่สัมพันธ์กับสภาพดินฟ้าอากาศ จากนั้นแนวการศึกษา

ได้ขยายกว้างออกไปยิ่งขึ้น เป็นการศึกษาที่เกี่ยวกับประชากรที่สัมพันธ์กับอาหารที่ผลิตได้ โดยบุคคล

สำคัญที่ศึกษาเรื่องดังกล่าว ได้แก่ โทมัส มัลทัส (Thomas Malthus) และชาร์ล ดาวิน(Charle Darwin)

ภายหลังจากปี พ.ศ.2500 เป็นต้นมา เมื่อมีการศึกษาผลกระทบของการใช้ยาฆ่าแมลงที่มีต่อสิ่งมีชีวิต

ในสิ่งแวดล้อมและต่อมนุษย์ ทำให้มีการตื่นตัวในการศึกษาปัญหาเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม และทำให้

นิเวศวิทยาได้รับความสนใจกว้างขวางยิ่งขึ้น

การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างสิ่งมีชีวิต อาจแบ่งเป็น 2 ระดับ คือ

1. autecolgy : ระหว่างสิ่งมีชีวิตชนิดเดียว (individual organism / individual species) เช่น ต้นไม้ชนิดหนึ่ง
2. synecology : สังคมของกลุ่มสิ่งมีชีวิตเช่น ป่าไม้

ในการศึกษาวิชานิเวศวิทยา จะศึกษาใน 4 ระดับ คือ

1. ประชากร (population)
2. สังคม (community)
3. ระบบนิเวศ (ecosystem) และ
4. ชีวาลัย/ชีวมณฑล (biospere)

การศึกษาระบบนิเวศ จะต้องศึกษา

• ลักษณะโครงสร้าง (องค์ประกอบ) ของระบบนิเวศ
• หน้าที่หรือกิจกรรมต่าง ๆ ของโครงสร้างในระบบนิเวศ
• ศึกษาในพื้นที่ที่กำหนดขอบเขต

โครงสร้างของระบบนิเวศ (ecosystem structure) 

ประกอบด้วย ส่วนที่มีชีวิต และ ส่วนที่ไม่มีชีวิต ซึ่งในการศึกษาจะวิเคราะห์ข้อมูลเกี่ยวกับ ชนิด ปริมาณ สัดส่วน การกระจาย

• ส่วนที่มีชีวิต(Bioptic component) ได้แก่ พืช สัตว์ และมนุษย์ ซึ่งแบ่งตามลำดับขั้นในการบริโภค (trophic level) ได้เป็น 3 ระดับ คือ
  
  (1) ผู้ผลิต (producers) ส่วนมากคือพืชที่สังเคราะห์แสงได้ และสิ่งมีชีวิตที่ผลิตอาหารเองได้ (autotroph) เช่น แบคทีเรียบางชนิด
  
  (2) ผู้บริโภค (consumers) คือสิ่งมีชีวิตที่ไม่สามารถสร้างอาหารเองได้ด้วยตนเอง (heterotroph) ดำรงชีวิตอยู่ด้วยการกินสิ่งมีชีวิตอื่น ได้แก่สัตว์ต่าง ๆ ซึ่งแบ่งเป็นขั้น ๆ
  ดังนี้ ผู้บริโภคขั้นที่ 1 : สัตว์กินพืช (herbivores)
  : สัตว์กินสัตว์ (carnivores)
  : สัตว์กินทั้งสัตว์และพืช (omnivores)
  
  (3) ผู้ย่อยสลาย (decomposers) ได้แก่ รา แบคทีเรีย/จุลินทรีย์ อาศัยอาหารจากสิ่งมีชีวิตอื่นที่ตายไปแล้ว โดยการย่อยสลายสารประกอบเชิงซ้อนเหล่านั้น (อินทรียสาร) เสียก่อนแล้ว จึงดูดซึมส่วนที่ย่อยสลายได้ไปใช้เป็นสารอาหารบางส่วน ส่วนที่เหลือจะปลดปล่อยออกไปสู่ดินเป็นประโยชน์แก่ผู้ผลิตต่อไป
   
• ส่วนที่ไม่มีชีวิต (Abiotic component) ได้แก่ ส่วนที่ไม่มีชีวิต แบ่งออกเป็น
  1. อนินทรียสาร เช่น คาร์บอน คาร์บอนไดออกไซด์ ไนโตรเจน ฟอสฟอรัส โพตัสเซียม
      น้ำและออกซิเจน เป็นต้น 
• 
  2. อินทรียสาร เช่น โปรตีน คาร์โบไฮเดรต ไขมัน ฮิวมัส เป็นต้น สารอินทรีย์เหล่านี้
      เป็นสิ่งจำเป็นต่อชีวิต 
• 
  3. สภาพแวดล้อมทางกายภาพ เช่น แสง อุณหภูมิ ความชื้น อากาศ ความเป็นกรด-ด่าง
      ความเค็ม ความชื้น ที่อยู่อาศัย เป็นต้น

หน้าที่ขององค์ประกอบในระบบนิเวศ ที่สำคัญ คือ....
 การถ่ายทอดพลังงาน และการหมุนเวียนสารอาหาร 

อ่านเพิ่มเติม